Bursa Haber isimli haber sitesinde, Köşe Yazarı Muharrem Karabulut, "Çöplük meselesi !" başlığı ile yayımladığı köşe yazısında Bursa'daki çöp sorununu eleştirdi. Karabulut'un yazısına göre, Bursa'da çöp sorunu Hamitler depolama sahası ve Kayapa projesinin ardından Karacabey Muratlı Köyünde başladı.
Çöplük meselesi ! isimli köşe yazısı şu şekilde;
Modern dünyada en büyük sıkıntılardan bir tanesi çöp meselesidir. Kim ne derse desin, insanların içindekileri yiyip içip, artıkları attıkları ile oluşan çöplerin toplanması, taşınması, depolanması, ayrıştırılması ve yeniden ekonomiye kazandırılmasına yönelik tartışmalar bir türlü bitmek bilmiyor.
Bugünlerde yine Bursa’nın başı çöplük meselesiyle belada. Hemde ne bela. Hamitler depolama sahası tam doldu. Kayapa projesi CHP’li başkan tarafından siyasi rant uğruna iptal edildi. Rota bu kez Karacabey Muratlı Köyüne çevrildi.
Bursa’da resmen çöp krizi sürekli yaşanıyor. Çünkü, çarpık ve kaçak yapılaşmanın önüne geçilemediği sürece bu durumun önlenmesi mümkün değil. Tarihe şöyle bir göz atıldığında, Bursa’nın ilk çöplüğü, bugünkü Kent Meydanı, eski Santralgaraj olarak karşımıza çıkıyor. Sonrasında çöplük, şehir dışı alan olarak belirlenen Atıcılar bölgesinin Demirtaş nahiyesi yolu üzerine taşınmış. Burası da 1991 yılına kadar hizmet verdi Bursa’ya. 12 Eylül 1980 sonrasında, Bursa’nın çöplük meselesi yine gündeme gelmişti. Atıcılar’da, Demirtaş nahiyesi yolu üzerinde kalan çöplük için ilk tepki koyanlardan bir tanesi Demirtaş belde halkı oldu.
Sonrasında, dönemin belediye başkanı Ekrem Barışık, çöp sahası aramasına girişti. Hamitler bölgesi en uygun yer olarak belirlendi. Bu kez de tepki Hamitler köyü halkından geldi. “Enginar Tarlalarınızı çöplük için feda ettirmeyiz!” denildi. 1982 yılında başlayan çöplük krizi 1991 yılında dönemin Anavatan hükümeti ve Çevre Bakanı İmren Aykut’un imzalamasıyla Hamitler resmen çöplük oldu.
Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı o dönemlerde Teoman Özalp idi. (1989-1994)
O yılları ve günleri tekrar hatırlamakta fayda var. 1984 sonrasında İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı seçilen Bedrettin Dalan, Haliç ve Marmara Körfezini temizleme adına başlattığı çalışmalarla deniz ve körfezdeki sanayileşmeyi tırpanlamaya başlamıştı. Hatta, Haliç’teki bazı fabrikalar İnegöl’den yer alıp, tesislerini buraya taşımışlardı.
Sonrasında, bölgede çevre illerle beraber planlama yapılması konusu gündeme alındı. Hani bugün bile bazı belediye başkanları sanki kendi projeleriymiş gibi ortaya çıkıp, “Bursa artık çevre illerle beraber planlanmalı!” diye konuşuyorlar ya, aslında bu durum ve öneriler 1985 senesinden bu yana tartışılıyor. Bugünkü yöneticilerin laf üretme ve halkı kandırma adına mirasyedilik yapmalarını bir kenara bırakalım. Çöp meselesi içinde atılan en ciddi adım 1989 seçimlerinde SHP’den (bugünkü CHP’nin o günkü ismi) İstanbul Belediye Başkanı seçilen Nurettin Sözen’den geldi.
Marmara Denizi ve etrafındaki belediye başkanlarını toplayıp, çevre kirliliği ve çöp meselesine bölgesel çözüm arayan Sözen’in önerisi ile Marmara ve Boğazlar Belediyeler Birliği kuruldu. Amaç, Marmara Denizi pislikten temizlenecek. Etrafındaki sanayileşme çevre illere gönderilecek. (Bursa zaten bu işten fazlasıyla nasibini aldı.) En önemlisi ise bu yerleşim alanlarında toplanan çöpler için Marmara Denizi’nde “katı atık bertaraf tesisleri” kurulacak. Yani, çöpler, yapılacak bir tesis sayesinde denizin ortasında yakılıp yok edilecek.
Böylece, yerleşim alanlarına çöp nedeniyle verilen zararlar, yer altı sularının kirlenmesi, etrafa pis koku ve duman salınımı gibi şikayetler tamamen bitecek.
Gerçekten de alkışlanacak bir proje. Bütün Belediyeler bu projeye destek oldu. Çevre Bakanlığı da Marmara ve Boğazları Belediyeler Birliği’nin projesi için bütçeden kaynak ayrıldığı açıklamasını yaptı. Bursa’da da bizler sevindik. Çünkü, Hamitler sahası, çöp depolama sahası olarak değil, çöplerin geri dönüşüm ve ayrıştırma merkezi olacağı, bu merkezinde 2070 senesine kadar Bursa’ya hizmet vereceği hesaplandı. Projeyi İstanbul Su ve Kanalizasyon Hizmetleri Müdürlüğü (İSKİ) yürütüyordu.
Ne kadar güzel bir proje. Bütün halk alkışlıyordu. Projelerde adım adım gerçekleşme hamlesiyle devam ediyordu.
Sonrasında, SHP’li İstanbul Belediyesi’nin tarihinde belki de ilk kez bir yolsuzluk iddiası gündeme geldi. İSKİ’nin genel müdürü E.G.’nin nikahlı eşi F.G. ortalığa çıkıp, elindeki bir defteri gösterip, defter sayfalarında yazılı rakamları kamuoyuna anlatıp, kocasının kendisini genç bir memur ile aldattığını ve görevi sırasında müteahhitlerden akıl almaz rakamlarda rüşvetler aldığını iddia etti.
Bu olayın patlak vermesi, skandallar. Siyasi rüşvet ve ihalelere fesat karıştırılması iddiaları, belgeleriyle ispatlanınca, Marmara ve Boğazlar Belediyeler Birliği toplantısında, halkın büyük ümit bağladığı Marmara Körfezi Katı Atık Bertaraf Tesisleri projesi rafa kalktı. Gündemden düştü. Bursa dahil bütün kentler, yerleşim alanları yine çöp sorunlarıyla bire bir baş başa kaldılar.
Bu açıklamayı biraz sonra tekrar hatırlatacağım. Şimdi gelelim, günümüz Bursa’nın yeni krizi çöplük meselesine.
Osmangazi Belediye Başkanı Erkan Aydın, Kasım ayı meclis toplantısında, ilçe halkına ve Bursalılara kendince bir müjde verdi. Senelerdir tartışılan Hamitler çöplüğünün Karacabey Muratlı Mahallesine (köyüne) taşınacağını duyurdu.
Bu söylem üzerine, Karacabey halkı, Muratlı mahalle / köy halkı ayaklandı. Çevre sivil toplum kuruluşları ve dernekleri ayaklandı. Nedeni nedir?
Çünkü, çöp meselesi, çağın tam bir baş belası, sorunu. Her ne olursa olsun bir alan bulunacak ve çöplük yapılacak. Bursa’da 3 milyon insan yaşıyor. Binlerce sanayi kuruluşu var. Üretim yapan irili ufaklı işyerleri var. Bunların çöpleri bir şekilde toplanıp, bir merkezde depolanacak.
İşte, mesele burada gizli. Nerede ve nasıl yapılacak bu iş ve işlem?
2024 Mahalli seçimler öncesinde zaten CHP adayı, çöplüğün Kayapa’ya değil, Karacabey bölgesine yapılacağına dair sinyalleri vermişti. Yer bulunmuş. Muratlı köyü.
Karacabey’de bu açıklama yapılır yapılmaz tepkiler başladı. Siyasetten vatandaşına kadar tepkiler var.
AK Parti ilçe Başkanı Gültekin Saygısever ;"AK Parti Belediyeciliği ile çöplerin ve katı atıkların, çevreye zarar verilmeden güzellikler şehri Karacabey’imizden modern ve düzenli bir şekilde Bursa’ya aktarılmasını sağladık. Teknolojinin, Tarımın ve Turizmin gelişen şehri olan Karacabey’imizi her türlü çöp ve katı atıklardan kurtardık. Şimdi ise Karacabey’imizi çöp yuvası haline getirmeye çalışanlara karşı her türlü girişimde bulunacağımızı belirtmek isteriz. Güzel şehrimizi bu zihniyete esir bırakmayacağız."
Karacabey CHP İlçe Başkanı Mustafa Utku da, çöplük konusunda Karacabey halkıyla birlikte hareket edeceklerini ifade etti. CHP’li üyeler ise çöplüğün Karacabey’e taşınacağını öğrendiklerinde şok olduklarını ve CHP olarak bu kararı ilçe halkına açıklamakta zorluk yaşadıklarını ifade ediyorlar.
Tabi, en fazla tepkisi merak edilen kişi Karacabey Belediye Başkanı Fatih Karabatı’nın görüşü ne?
Belediye başkanı Karabatı, “Bursa'da kentin anayasasını belirleyecek 1/100.000 planı oluşturuluyor. Bu planda ikinci bir Hamitler Çöplüğü vakası olmayacak bir yer belirlenmeli. Çöplük bölgesi koruma tampon bölgesi olmalı. Örneğin çöplüğün yanına imar açarsak olmaz, kokunun çevreye vereceği zararın engellenmesi lazım. Yer altı suyunun olduğu yere de olmaz” diye söze başladı.
Karabatı, “Karacabey’in verimli tarım arazilerinin çöp sahasına dönüştürülmesine kesinlikle izin vermeyeceğiz. Bu topraklar bizim geleceğimizdir ve göz, göre göre yok edilmesine asla sessiz kalmayacağız. Bugün Bursa’daki atıkların büyük bir kısmı merkez ilçelerden kaynaklanıyor. Mevcut katı atık sahasının kapasitesi sınırına dayanmış durumda. Yeni bir plan yapılmadan bu yükün nereye taşınacağı hesap edilmedi mi?” diye sordu.
Başkan yerden göğe kadar haklı. Karacabey ilçemiz Türkiye’nin domates, soğan, patates ve sebze, meyve üretiminde merkezi durumunda. Çöp sahası olarak belirlenen yerin yanı başında Bursa BTSO’nun en büyük sanayi projesi TEKNOSAB alanı var. Burası hem mal mülk olarak hem de arazi olarak değerli. Halkın ve başkanın hassasiyetine bu yönden bakıldığında hak vermemek elde değil.
Çevrenin ve halk sağlığının bozulmasına yol açmayacaklarını belirten Karabatı, “Katı atık yönetimi siyasetin değil, kamu yararının bir konusudur. Karacabey Belediyesi olarak, çevreyi ve halk sağlığını koruma görevimizden asla ödün vermeyeceğiz. Bu süreçte, Bursa Planlama Ajansı’nın ilk işi de hayırlı olsun. Bir kez daha altını çiziyoruz: Tarım arazilerimizin çöple kapatılmasına izin vermeyeceğiz. Çevreyi ve halk sağlığını tehlikeye atan bu politikalara karşı duruşumuz nettir. Karacabey Belediyesi olarak, hukuki süreç dahil olmak üzere her türlü mücadeleyi kararlılıkla sürdüreceğiz. Gerçekleri söylemekten çekinmeyeceğiz ve sesimizi yükseltmeye devam edeceğiz. Bu konuda tavrımız nettir: Bu plana asla dahil olmayacağız” ifadelerini kullandı.
Köy halkı başta olmak üzere ilçe halkı, sosyal medya hesaplarından yaptıkları paylaşımlarında da CHP’li Bursa Belediyesini, başkanı ve etrafındaki bir takım kişileri bazı iddialarla eleştirmeye başladılar.
Sosyal Medya hesaplarında yardım istenilen bir kişi de AK Parti Osmangazi ilçe Başkanı Adnan Kurtuluş. Malum, çöplüğün Karacabey Muratlı’ya taşınacağını Osmangazi Belediye Başkanı Erkan Aydın söyledi. Siyasi muhatabı da Adnan Kurtuluş. Kurtuluş başkan, “ben bu konuda yetki sahibi olmayan Osmangazi Belediye Başkanının açıklamasını değil, Büyükşehir Belediye Başkanının açıklamasını bekliyorum. Görüldüğü, anlaşıldığı kadarıyla bu konuda karar daha önceleri CHP içinde alınmış. Açıklama faslı da Erkan beye düşmüş. Herkes görev, yetki ve sorumluluğunu bilmeli. Sorumlu başkan büyükşehirdir. “evet çöplük Muratlı’ya taşınacak” diye açıklama yapmalı. Halktan korkmadan. Kimsenin arkasına sığınmadan” diye eleştiri yaptı.
Şimdi, biraz önce üst satırlarda okuduğunuz konuya tekrar geri dönelim. Hani, Marmara ve Boğazlar Belediler Birliği’nin projelendirdiği ama SHP’li (CHP) İstanbul Büyükşehir Belediyesinde patlayan, rüşvet, yolsuzluk ve ihale vurgunları İSKİ skandalı nedeniyle rafa kaldırılan Marmara Körfezi Katı Atık Bertaraf tesisi projesini tekrar hatırlayalım.
Konu gayet basit ve net. Denizin ortasına bir tesis yapılacak. Bedeli, belediyeler ile Çevre Bakanlığı ve Avrupa Çevre fonlarından karşılanacak. Belediye bütçelerine aslında çok fazla yük getirmeyecek ama, kentlerin çöplüklerden kurtulmasını sağlayacak çevreye zarar vermeyecek, halkı bezdirmeyecek, bir konu var insanların önünde.
Malum, bu dönem Marmara ve Boğazları Belediyeler Birliği Başkanı Bursa Büyükşehir Başkanı Mustafa Bozbey. Hani, rant iddiasıyla Kayapa’da çöplük yapmaktan vaz geçip, Karacabey Muratlı’yı çöplük olarak seçtiği iddia edilen kişi. Sanırım başkanı olduğu kurumun katı atık projesinden haberi yok. Buradan kendisine hatırlatmak bizim gazetecilik görevimiz.
İşte size somut, elle tutulur, gözle görülür, mali kaynağı belli. Geri dönüşüm, geri kazanım dahil her türlü imkanları sunan bir proje. Marmara Körfezi Katı Atık Bertaraf Tesisi projesini raftan indirin. Uygulamaya geçin. Bursa kurtulsun, körfez kurtulsun, İstanbul dahil, Balıkesir, Çanakkale, Yalova, Kocaeli, İzmit dahil, çevre illerde çöplük yeri aramaktan kurtulsun.
Buyurun bakalım neler olacak?